“MOJA ZEMLJA JE SREBRENA”

Dr. Ferid Muhić

RECENZIJA

za rukopis

“MOJA ZEMLJA JE SREBRENA”

 autora Nihada Krupića

BOSNOFILIJA, KAO LJUBAV PREMA ISTINI

          “A sada, Sokrate, ostavimo Teisiasa i Gorgiasa, koji su shvatili da izmišljenje priče dobijaju veće javne počasti od istine. Neka oni prikazuju trivijalne stvari da izgledaju važne, a važne stvari da izgledaju trivijalne, i neka nova gledišta izlažu starim jezikom a stara gledišta novim jezikom… a mi pođimo svojim putem.”

                                                                                   Platon, Phaedrus 267 ab

          Istorija svijeta je povijest laži. Na kraju svake godine oficijalna medicina, zbog naknadno otkrivenih štetnih efekata, povlači iz upotrebe desetine i stotine lijekova koje je na početku godine proglašavala za apsolutno bezbjedne. Pisana oficijalna istorija bez prestanka vrši radikalnu reviziju sopstvenih gledišta prethodno promovisanih kao dokazane istine. Kao da se za najvažniju vještinu u svemu smatra umijeće da se ono što je bilo prikaže kao da nije bilo, i ono što se nije zbilo da se predstavi kao da se zbilo; i trivijalni podaci da se pokažu kao najvažniji, a oni najvažniji sadržaji da se degradiraju u trivijalnosti. Pobornici ovakvog pervertiranja istine svoj postupak opravdavaju istim uvidom kao i Teisias i Gorgias: i oni su shvatili da izmišljene verzije dobijaju veća javna priznanja od same istine.

          O malo kojoj temi, (možda čak, ni o jednoj drugoj!) pisana istorija je lagala toliko uporno, tako sistematski, sa takvim bezočnim falsifikatima i konstrukcijama, kao o istoriji Bosne. Kao tema, Bosna je kroz stoljeća bila i ostala istinski ElDorado za lažove svih boja, ideologija, strategija i skrivenih ciljeva. Ipak, čak i u cijeloj svojoj istoriji Bosna nije nikada bila tako intenzivno podložena vještini da se izmišljeno prikaže kao istina, niti je laž o Bosni ikada ranije dobila tolika javna priznanja i počasti, umjesto istine        o njoj, kao u periodu od vremena agresije iz 1992. godine, do danas, kada se svim silama ta agresija nastoji relativizirati i čak – negirati.

          Razloga za takav zločin nad istinom o Bosni ima na pretek. Svi se svode na isti cilj: da Bosne više ne bude! Da bude svačija, samo ne više svoja. Da se izbriše zauvijek i samo sjećanje na njen narod, a oni koji u Bosni žive da se proglase za sve drugo osim za Bosance, Bošnjane, Bošnjake. Strateški, Bosna smeta kao prostor koji se ne može uklopiti u crno-bijelu sliku svijeta. Kulturno, Bosna je neprihvatljiva jer ne samo što ima svoj model, drugačiji od onog crno-bijelog, nego što je taj model objektivno bolji, plemenitiji, ljudskiji, ljudima primjereniji, od svih crno-bijelih modela kulture. Filozofski, Bosna je skandal jer promoviše toleranciju – vrijednost koja je glavna opasnost za svijet podijeljen na “nas” – dobre, i na “njih” – loše. Ekonomski, Bosna je dovoljno bogata da opravda najsmjelije snove svakog pljačkaša; geografski, Bosna je  na poziciji koju ni jedan ratnik zavojevač ne smije prepustiti drugome!

          Bosna je u svijetu isto što i biser u školjci. Hram ljepote izgrađen talogom bola oko davne rane koja ne zacjeljuje. Svaki narod ima svoje rane.  Drugi od takve rane ili umru, ili se svete, ranjavajući druge. Bosna stvori biser. Biser nema alibi, jer ne pripada svijetu crno-bijelog; on nije ni meso školjke, nije ni njen okamenjeni oklop. Šta će biser i svijetu podijeljenom na živo meso zakopano u petrificirani oklop!? Zato svaki biser koji ljudi nađu u školjci biva iščupan iz nje, a školjka bačena. Ako mi ne možemo stvoriti pravi biser, možemo ga uzeti od školjke koja to može. A poslije toga, ni ona ga, majci, neće više stvarati!

          I tu je odgonetka tajne, tu je istina: oni koji ne mogu stvoriti biser, ne vole one koji to mogu! Biser se želi za sebe, ali se ne voli ni on ni školjka koja ga je iznjedrila! Bosnu ne vole jer može ono što drugi ne mogu, i jer je to što Bosna može ono što bi svako volio da može! Zavoliti Bosnu zaista je teško, i svodi se na moralni podvig: treba zavoliti istinu da postoje ljepota, dobrota, tolerancija, a ne prisvojiti ih kao svoje djelo! Malo je onih koji to mogu.

          Nihad Krupić je jedan od njih. Čitavim svojim opusom, ovaj Bosanac, Bošnjanin, Bošnjak potvrđuje dvije presudne teze: prvo, da je vještina istine beskrajno važnija i uzvišenija od svih javnih počasti koje dobijaju majstori vještine izmišljenih priča; drugo, da će Bosne biti, da će Bosna opstati, da je Bosni dosuđeno da vjekuje vječnost kao svoj usud. Jer – svijet ne može bez ljepote, bez dobrote, bez tolerancije.

          U ovom obimnom i značajnom rukopisu, Nihad Krupić je sakupio veliki broj svojih tekstova, javnih nastupa, intervjua i kolumni, koje je organizovao u logički i dramaturški harmoničnu dinamičku cjelinu. Drama se razvija od Bosne i Bošnjaka kao centralne teme, preko njihove kontekstualizacije u regionalnom i planetarnom kontekstu, da bi se ponovo maksimalno fokusirala kroz autoportret autora: BOŠNJACI; BOSNA I HERCEGOVINA, BALKAN; SVIJET; AUTOR - jesu cjeline kroz koje ova drama dobija organsku povezanost izraženu kroz jedinstvo ekspozicije. Bosna je “alfa” i “omega” svih misli sabranih u ovoj knjizi, sadržina svake riječi ugrađene u njenu složenu arhitektoniku; Bosna je, za samog autora, “njegov početak i njegov kraj”, njegova prva i posljednja ljubav.

          Žestok kritičar sa zmijskim otrovom u peru, kada su u pitanju zločini i neistine bez obzira na nivo instance ili pojedinca koji su ih počinili ili fabrikovali; suptilan i blag mislilac prefinjenog uvida, enciklopedijskog znanja i beskrajne benevolentnosti prema svima koji brane istinu i dobrotu, Nihad Krupić je u savremenim medijskim sredstvima – u čitavom njihovom dijapazonu -  izuzetna ličnost sa snažnim identitetom. Ovom knjigom Nihad je promovisao jednu novu disciplinu – kognitivnu ali i estetsku, informativnu ali i filozofsku – koju bih najradije nazvao BOSNOFILIJA. U novije vrijeme, umni ljudi su shvatili da čak ni ekologoija nije dovoljno dobra ni prava relacija čovjeka prema svijetu u kom živi. Kao “nauka o domu”, ekologija pokriva organizaciju i ono što je racionalno u tom odnosu. Ono što je istinski temelj doma, što “kuću” kao zaklon i mjesto boravka zapravo pretvara u “dom” kao prostor unutar kog se formira i realizuje naš najintimniji odnos sa svijetom, jeste aktivna pozitivna emocija – jeste upravo “ljubav”. Zbog toga su oni iskovali sintagmu BIOFILIJA, dakle “ljubav prema životu” jer bez te ljubavi prema životu, život ne samo da nije vrijedan življenja nego nije ni istinski život – nije nikakav život, ako ćemo pravo.

          Prijeko potrebna i dobrodošla je ova knjiga za sve koji istinu stavljaju iznad izmišljanja, a važnome daju prednost nad trivijalnim.

          Sa jednakom dubinom uvida i snagom inspiracije, Nihad Krupić ovom knjigom najavljuje pristup istraživanjima o Bosni koji se može tačno označiti samo kao BOSNOFILIJA – jer Bosna, kao toponim, kao središte Balkanske peninsularne regije, kao politički pojam, kao istorijski, demografski, kulturni podatak, kao ontološka činjenica, i kao kuća pod čijim krovom žive ljudi, postaje istinski dom tih istih ljudi tek kroz čin snažne i jasne, nedvosmislene i osmišljene ljubavi.         

           Takva ljubav prema Bosni u suštini je isto sto i ljubav prema istini, kako prema istini uopšte, tako i prema istini o Bosni. Jer su – i istina uopšte, i istina o Bosni, jednako zasnovane na ljubavi i moraju se voljeti da bi se saznale. I zato, svi koji budete čitali ovu knjigu, poželjet ćete da ostavite one koji izmišljaju da bi dobili počasti, neka rade svoj posao, a vi ćete se, umjesto Sokratu, obratiti Nihadu Krupiću ovim riječima: ”Neka njih, a mi, Nihade, krenimo svojim putem.”